آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور، شامگاه روز سه‌شنبه ۱۸ آبان، در دیدار با نخبگان اقتصادی به این نکته اشاره کرد که: وضعیت اقتصادی که دولت تحویل گرفته، مشخص است و بسیاری از مردم آثار آن را در سفره و جیب خود احساس می‌کنند اما شما اقتصاددانان دلایل آن را هم می‌دانید.
رییس جمهور تاکید کرد: ما در آستانه آماده کردن مهمترین سند مالی کشور یعنی بودجه سال ۱۴۰۱ هستیم. باید بودجه با نگاه عدالت محور و برگرفته از آمایش سرزمینی باشد تا بتوان عادلانه تقسیم امکانات کرد.
آقای رییسی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب مبنی بر اینکه کسری بودجه را ام‌المصائب خواندند، اظهار کرد: بودجه ۱۴۰۰ با کسری بسته شده بود و این کسری برای دولت بار مالی ایجاد کرده است.
وی خاطر نشان کرد: نسخه‌های اقتصادی که قرار است برای مشکلات کشور نوشته شود، نباید باعث رکود شود. باید بررسی شود که چه کنیم هم رونق داشته باشیم و هم تورم نداشته باشیم. از دولت توقع است که شرایط را تغییر دهد و مردم بخوبی می‌دانند که این‌کار یک شبه اتفاق نمی‌افتد.
رئیس جمهور در ادامه‌ی این نشست با تأکید بر اهتمام دولت برای استفاده از نظرات نخبگان و صاحبنظران اقتصادی، گفت: دولت حتماً در تصمیم‌گیری‌های خود از دیدگاه‌های مؤثر اساتید و نخبگان اقتصاد استفاده خواهد کرد.
رئیسی توجه به تولید را از اولویت‌های اصلی دولت دانست و اظهار کرد: دولت، راهکار برون‌رفت از مشکلات اقتصادی را رونق تولید می‌داند و عمیقاً به دنبال تحقق تأکید رهبر معظم انقلاب در زمینه رفع موانع تولید و پشتیبانی از تولید است.
وی افزود: ثبات قیمت‌ها و مدیریت تورم جز محورهای اصلی مورد تأکید دولت است به نحوی که از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کرده و با حفظ ارزش پول ملی، اقتصاد را برای تولیدکننده و صاحبان کسب و کار و عموم مردم قابل پیش‌بینی کند، چرا که اگر اقتصاد قابل پیش‌بینی نباشد، اداره امور برای همه دشوار خواهد بود.
رئیس جمهور با تأکید بر تقویت نقش نظارتی دولت، گفت: دخالت دولت را در بازار و اقتصاد مفید نمی‌دانیم و معتقدیم دولت به جای دخالت در بازار باید نقش نظارت، حمایت و هدایت داشته باشد.
رئیسی با اشاره به اهمیت مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی، اظهار کرد: مالیات از کارکردهای مختلفی برخوردار است و به نوعی نقش تنظیم‌گری را در اقتصاد دارد. برای حمایت از فعالیت‌های تولیدی، می‌توان در زمینه مالیات مساعدت‌هایی انجام داد و در مقابل برای از بین بردن جاذبه فعالیت‌های غیرمولد، مالیات بیشتری از این نوع فعالیت‌ها اخذ کرد.
وی در ادامه در خصوص ارز ترجیحی گفت: در خصوص مناسب نبودن شیوه فعلی پرداخت یارانه ارزی همه اتفاق‌نظر دارند لکن معتقدم که باید در زمینه ارز ترجیحی کاملاً مدبرانه و حساب‌شده عمل شود.
اساتید و اقتصاددانان حاضر در این نشست در سخنانی دیدگاه‌ها و نظرات تخصصی خود را در موضوعات مهم اقتصادی روز بیان کردند.
رییس جمهور در این جلسه سوالاتی از اقتصاددانان و نخبگان اقتصادی مطرح کرد که در ذیل به این سوالات و پاسخ نخبگان اقتصادی اشاره می‌شود.
- چرا شاخص‌های کلان اقتصاد کشور مطلوب نیست؟
- چرا تورمی که قرار بود تک‌رقمی شود اتفاق نیفتاده است؟
- چرا ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهانی که دولت پرداخت می‌کند، مردم آثار مطلوب آن را در زندگی خود نمی‌بینند؟
- چرا باوجود هزاران هزار میلیارد تومان مصارف دولت در ۸ سال گذشته، رشد اقتصادی کمتر از یک درصد داشته‌ایم؟
رئیسی گفت: اینها سوالاتی است که در جامعه وجود دارد. اما طبق نظر اقتصادانان در درون و بیرون دولت تغییر شرایط اقتصادی کشور امکان پذیر است. این آمادگی در دولت وجود دارد که با نظر کارشناسی، مطالعه و درایت این تغییر ایجاد شود.
مهدی پازوکی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به پرسش‌های چهارگانه رئیس جمهور از اقتصاددانان گفت: اگر بخواهیم به این نکته بپردازیم که چرا شاخص‌های کلان اقتصاد کشور مطلوب نیست، باید به این نکته توجه کرد که در اقتصاد ایران با مسائل و چالش‌های کشور برخورد علمی و کارشناسی صورت نمی‌گیرد، از سوی دیگر در اقتصاد ایران با چالش عدم شفافیت نیز مواجه هستیم که خود به یک مانع بزرگ برای حرکت و جهش اقتصادی تبدیل شده است.
پازوکی در واکنش به این بحث که چرا تورمی که قرار بود تک رقمی شود محقق نشده‌است، تأکید کرد: یکی از عوامل شکل‌دهنده تورم حجم بالا و غیرمنطقی بدهی ریالی بخش خصوصی و دولت به سیستم بانکی و بانک مرکزی است، همچنین در اقتصاد کشور با یک‌سری بی‌انضباطی‌ها مواجه هستیم که دامنه آن تا قانون بودجه کشور نیز تسرّی پیدا کرده است. به‌طور کلی محتویات سند بودجه نشان می‌دهد که در عمل کشور گران اداره می‌شود که همین موضوع به دامنه‌دار شدن و پایداری تورم‌های خارج از قاعده کمک کرده است. اگر قرار باشد در این حوزه اصلاحاتی اعمال شود باید در دستگاه‌هایی که بدون توجیه و ارائه خدمات کافی حقوق‌های خارج از قاعده دریافت می‌کنند یک پایش و بازنگری اساسی صورت گیرد، در نهایت همین منابع صرفه‌جویی‌شده باید به دستگاه‌هایی که امروز با چالش حقوق و دستمزد مواجه هستند تزریق شود تا نیاز به تزریق منابع ریالی جدید بیرونی و احتمالاً تورم‌زا برای همسان‌سازی معلمان و حمایت از کادر درمان نباشیم.
وی در واکنش به این سؤال که “چرا ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهانی دولت پرداخت می‌کند، اما مردم آثار مطلوب آن را در زندگی خود نمی‌بینند؟” گفت: در این خصوص در ابتدا باید به این نکته توجه کرد که در شرایط فعلی اقتصاد ایران به‌هیچ عنوان شرایط اعمال شوک‌های جدید علی‌الخصوص در حوزه‌ی یارانه انرژی وجود ندارد. اگر پیش از این نرخ بنزین همزمان با تورم سالیانه ۲۰ درصد رشد می‌کرد امروز به‌راحتی بنزین ۳هزارتومانی در اقتصاد پذیرفته شده بود اما اینکه به‌صورت شوک‌گونه بخواهیم یارانه‌ها را تغییر دهیم حتماً به‌صلاح کلّیت اقتصاد نیست.
این کارشناس اقتصادی در واکنش به این پرسش که “چرا باوجود هزاران هزار میلیارد تومان مصارف دولت در ۸ سال گذشته، رشد اقتصادی کمتر از یک درصد داشته‌ایم؟” گفت: به‌اعتقاد بنده بحث سیاست خارجی و آثار آن بر اقتصاد قابل کتمان نیست. اگر سیاست خارجی و بهبود روابط سهم ۲۰ درصدی در رفع موانع رشد و توسعه داشته باشد حتماً یک سهم ۸۰درصدی از وضعیت موجود به مدیریت ناکارآمد در سطوح مختلف اداره کشور بازمی‌گردد که حتماً در این دو عامل که در یک راستا هستند بایستی تجدیدنظر صورت گیرد.
منابع:
خبرگزاری تسنیم
خبرگزاری ایمنا