بهره‌برداری از معادن جدید در استان یزد طی چند سال گذشته به یکی از چالش‌های اصلی زیست‌محیطی این استان و شهرستان معدن‌خیز تفت تبدیل شده و حتی زمزمه‌های بهره‌برداری از یک معدن (و نه اصل بهره‌برداری) هم حساسیت و اعتراضات ساکنان را به‌دنبال داشته است.
در سال‌های اخیر، چنگ معادن بر منابع طبیعی و آثار تاریخی این شهرستان، جلوه‌های ناخوشایندی را پدیدآورد که اگر همچنان ادامه داشته‌باشد، در آینده نه چندان دور، متنوع‌ترین شهرستان گردشگری استان یزد به شهرستان معادن تبدیل می‌شود. معادنی که شاید در دراز مدت، سود اقتصادی داشته باشد اما ارزش افزوده یا فایده‌ای برای ساکنان و اهالی آن ندارد و حتی موجب ایجاد خسارت به زیرساخت‌های منطقه مانند قنوات و راه‌های روستایی شده و حتی برخی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی را در معرض نابودی قرارداده‌است.
هرعقل سلیمی هم می‌پذیرد که در تعارض میان منافع بلند مدت اقتصادی ناشی از بهره‌برداری از معادن از یک سو و حفظ محیط‌زیست و رضایت ساکنان منطقه از سوی دیگر، باید رضایت مردم را در اولویت قرارداد.
خطر تبدیل عرصه‌های بیابانی استان یزد به کانونهای گرد و غبار
وحید جعفریان مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگلها با توضیح اینکه ماسه‌های روان و طوفان های ماسه‌ای حداقل در سال به‌طور مستقیم بیش از ۳۰۰۰ میلیارد تومان خسارت به جاده‌ها، کشاورزان و صنایع کشور وارد می‌کند، بیان کرد: فعالیت‌های زیاد یزد در صنعت و معدن، این استان را نسبت به بیابانی شدن و تخریب سرزمین آسیب‌پذیر کرده‌است همچنین ۲ میلیون هکتار از عرصه‌های بیابانی استان یزد مستقیا تحت تاثیر فرسایش بادی هستند یعنی اگر در این عرصه‌ها پوشش قابل توجهی از گیاهان سازگار ایجاد نشود به کانون گرد و غبار و شکل‌گیری تپه‌های ماسه‌ای تبدیل می‌شود که خسارت‌بار است. جعفریان تصریح کرد: انتظار داریم صنایع متعدد استان یزد در ایجاد دیواره سبز پایدار در تونل باد شهرستان میبد برای حفظ سرمایه گذاری صنایع، حفظ جاده‌ها و تثبیت ماسه‌های روان به شکل پایدار، مشارکت داشته باشند و این موضوع را قابل دسترس می‌دانم.
لزوم پیوست بیابان‌زدایی برای هر فعالیت توسعه‌ای در یزد
وی بر ضرورت مشارکت در احیای عرصه‌های بیابانی استان یزد تاکید و بیان کرد: این میزان از آسیب‌پذیری در استان یزد ثابت می‌کند هرگونه توسعه در این استان باید با در نظرگرفتن فعالیت‌های بیابان‌زدایی باشد در غیر این صورت سرمایه‌گذاری ناپایداری انجام شده‌است و چون توجه به پایداری فعالیت‌های اقتصادی در یزد وجود دارد، انتظار می‌رود معرفی تجارب موفق و الگوهایی همچون شرکت چادرملو به‌سرعت مورد توجه سایر صنایع استان همچنین کشور قرارگیرد.
الگوی موفق شرکت چادرملو در احیای عرصه‌های بیابانی
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اقدام شرکت معدنی و صنعتی چادرملو برای احیای عرصه‌های بیابانی در شهرستان اردکان را یک اقدام الگویی برای سایر سرمایه‌گزاران و صنعتگران یزد و کشور دانست و اظهار داشت: شرکت چادرملو پیشران در مسئولیت اجتماعی حوزه احیای عرصه‌های بیابانی است.
وحید جعفریان مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت و گو با خبرنگار روزنامه صمت یزد، درباره عملکرد شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در حوزه احیای عرصه های بیابانی و مبارزه با بیابان‌زایی در استان یزد، اظهار داشت: طی سفر اخیر به استان یزد، فرصتی پیش آمد تا از فعالیت‌های اجرایی شرکت چادرملو در حوزه بیابان‌زدایی بازدید داشته باشیم.
وی با بیان اینکه همکاری بخش های مختلف صنعتی و معدنی در مشارکت برای احیای عرصه‌های بیابانی می‌تواند نقش کلیدی دراکوسیستم خشک و آسیب‌پذیر استان یزد داشته باشد، افزود: در این بازدید شاهد مشارکت خوب بخش خصوصی که در قالب یک تفاهم‌نامه با اداره کل منابع طبیعی استان یزد برای احیای عرصه‌های بیابانی استان انجام شده‌است، بودیم.
جعفریان گفت: شرکت چادرملو یک عرصه ۲۵۰ هکتاری از عرصه‌های بیابانی استان یزد را با انواع گونه‌های سازگار با مناطق بیابانی و با استفاده از آب پساب صنعتی که عملا کارکرد دیگری ندارد، احیاکرده که احیای این عرصه بیابانی به معنای تلطیف هوا و بهبود شرایط اکوسیستم است.
وی توضیح داد: شرکت چادرملو بخش زیادی از حوزه آسیب پذیرعرصه بیابانی عقدا- اردکان را با گونه‌های طاق، زیتون و سایر گونه‌های سازگار با بیابان احیاکرده که از گونه‌های مثمر هستند و با کشت متنوع و برنامه منظم آبیاری، به تثبیت ماسه‌های روان کمک کرده‌است. جعفریان این اقدام شرکت چادرملو را یک اقدام الگویی برای سایر سرمایه‌گزاران و صنعتگران استان یزد و سایر استان‌ها دانست و اظهار داشت: با توجه به اینکه طوفان‌های گرد و غبار در تخریب خطوط ارتباطی و مواصلاتی کشور همچنین کاهش ایمنی جاده‌ها نقش دارند و به این وسیله موجب تضعیف بهره‌وری در شرکت‌های صنعتی هم می‌شوند؛ این اقدام الگویی شرکت چادرملو که در جهت ایفای مسئولیت اجتماعی انجام شده‌است، می‌تواند در کاهش آسیب‌پذیری این بخش‌ها تاثیر قابل توجهی داشته‌باشد.
جعفریان این اقدام صورت گرفته توسط شرکت چادرملو را بخشی از سیاست‌های توسعه مشارکت عمومی و خصوصی در فعالیت‌های مقابله با بیابان‌زایی عنوان کرد و گفت: ما از جانب سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور برنامه گسترده‌ای برای توسعه الگوهای مشارکتی در حوزه بیابان‌زدایی داریم؛چراکه این الگوها پایداری بهتری دارند و احساس مسئولیت جامعه نسبت به اهمیت حفظ اکوسیستم های آسیب‌پذیر و شکننده مناطق بیابانی را تقویت می‌کنند.
مدیر کل دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور تصریح کرد: بر این اساس تعهدی را برای استان‌ها قرار دادیم و استان یزد ۵۰۰۰ هکتار احیای عرصه‌های بیابانی را از طریق بخش خصوصی متعهد شد که تاکنون ۳۰۰۰ هکتار با سرمایه گذاری کامل بخش خصوصی اعم از صنایع و معادن و سرمایه گذاران در حوزه توسعه اکوتوریسم مناطق بیابانی در دست احیا دارد.وی تاکید کرد: این مشارکت، اقدام ارزنده‌ای است که کمک می‌کند گستره وسیع عرصه‌های بیابانی را صرفا با منابع محدود و غیر پایدار دولتی گره نزنیم.
جعفریان توضیح داد: استان یزد در این زمینه پیشتاز و مجتمع چادرملو یکی از بنگاه‌های پیشران در حوزه مسئولیت اجتماعی بخش احیای عرصه‌های بیابانی است.وی به تقدیر سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور از شرکت چادرملو در روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی، اشاره کرد و افزود: بر این اساس در برنامه‌های روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی که سال جاری برگزارشد مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو را به‌عنوان الگوی موفق و دارای تجارب قابل تعمیم معرفی کردیم و انتظار داریم سایر بخش های صنعتی و معدنی هم در احیای عرصه‌های بیابانی نقش آفرین باشند.
منابع:
madan24
irna.ir