از چند ماه پیش بازار خرید و فروش آهن در رکود قرار دارد. با توجه به اینکه معمولا در فصل های پاییز و زمستان این بازار در رکود است، این مساله تا حدی طبیعی است. اما بلاتکلیف بودن قیمت‌ها در بازار فولاد نیز بر تشدید رکود بازار آهن افزوده است. خواسته‌ی فعالان بازار فولاد اینست که قیمت منطقی برای فولاد تعیین شود و دولت و تولیدکننده، در بازار توزیع، دخالت نداشته باشند. قیمت بروز محصولات فولادی از جمله قیمت آهن اصفهان را از نمودار قیمت آهن در وب‌سایت سراج توس دنبال کنید.
رستگار، رئیس اتحادیه فروشندگان آهن گفت: لازم است مسیر توزیع توسط تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان آهن و فولاد کشور به‌صورت قانونی طی شود تا بازار به‌تدریج به تعادل برسد. نباید تولیدکننده، صادرکننده و توزیع کننده هرکدام ساز خود را بنوازند. اگر بازار از روند هوشمندسازی و مسیرهای قانونی تبعیت کند، قطعا از نوسانات کاذب قیمت و سو استفاده بعضی از افراد که در حوزه فولاد نیستند، جلوگیری می‌شود و بازار به نظم مورد نظر خواهد رسید.
خطر جدی رکود سنگین بازار آهن
رکود سنگین حاکم بر بخش آهن و فولاد کشور ظرف هفته‌‌‌های اخیر به حدی جدی و خطرساز شد که سیاستگذار مجوز فروش شمش فولاد، بدون داشتن سهمیه بهینیاب را صادر کرد. آزاد شدن خرید فولاد از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی، کف‌‌‌نشینی قیمت پایه، بهبود بازارهای صادراتی محصولات فولادی داخلی و نگرانی نسبت به رشد قیمت در ماه‌‌‌های پیش‌‌‌رو با توجه به رشد هزینه تولید، باعث شد رینگ فولاد در هفته جاری رونق نسبی بگیرد. با وجود این، همچنان رکود در کمین فعالیت فولادسازان کشور، به‌خصوص در حلقه‌ی میانی و انتهایی زنجیره‌ی ارزش است.
دلایل رونق معاملات شمش فولاد
مجوز خرید شمش فولاد برای اشخاص حقیقی و حقوقی که فاقد بهینیاب هستند، از سوی بورس کالای ایران صادر شد. این موضوع در کنار عرضه شمش فولاد به‌‌‌شکل اعتباری، کاهش قیمت پایه، بهبود بازار صادراتی و پیش‌بینی قرار گرفتن نرخ فولاد در محدوده کف قیمتی باعث شد بر رونق معاملات شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران در آخرین هفته دی‌ماه افزوده شود؛ به‌نحوی که از بالغ بر ۱۳۴هزار تن شمش فولاد عرضه‌شده در این بازار، حدود ۹۵هزار تن شمش فولاد به فروش رفت. رونق به معاملات شمش فولاد در هفته پایانی دی‌ماه بازگشت؛ اما در مجموع حجم فروش شمش فولاد از این رینگ ظرف دی‌ماه امسال به ۳۵۶هزار تن رسید که این رقم نسبت به حجم فروش این محصول در آبان و آذرماه کمتر بود. به این ترتیب، فرضیه حکمفرما شدن رکود بر معاملات بخش آهن و فولاد کشور همچنان معتبر است.
کاهش قیمت عرضه شمش فولاد در رینگ هفته جاری به‌رغم رشد اندک بهای شمش فولاد صادراتی ایران و گران شدن نرخ آهن اسفنجی، از مهم‌ترین دلایل افزایش اقبال متقاضیان برای خرید شمش فولاد در رینگ روز سه‌‌‌شنبه ۲۸دی‌ماه بود.
عوامل تعیین کننده قیمت پایه شمش فولاد
نرخ ارز نیمایی و بهای شمش صادراتی دو مولفه تعیین‌‌‌کننده قیمت پایه شمش فولاد در معاملات بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران هستند. در حالیکه نرخ ارز نیمایی ظرف دو هفته اخیر رو به کاهش گذاشته، قیمت شمش فولاد صادراتی ایران اندکی رشد کرده است. بنابراین در حال حاضر شمش فولاد در محدوده کف نرخ قرار دارد و این موضوع سیگنالی در جهت ترغیب صنایع تکمیلی برای خرید شمش فولاد بوده است.
احتمال رشد قیمت فولاد در بازارهای جهانی
بهای مواد اولیه فولادسازی در جهان از جمله سنگ‌‌‌آهن و زغال‌‌‌سنگ (حرارتی در تولید برق و احیای مستقیم در هند) با محوریت بازار چین رو به افزایش گذاشته که این موضوع از رشد قیمت فولاد در بازارهای جهانی حمایت می‌کند. احتمال محدودیت در تولید فولاد چین با توجه به نزدیکی به زمان آغاز بازی‌‌‌های المپیک زمستانی موضوع دیگری است که بهبود بازارهای صادراتی شمش و محصولات فولادی ایران را محتمل ساخته و از این منظر زمینه افزایش تمایل خرید شمش فولاد را فراهم کرده است.
صدور مجوز خرید شمش برای افراد حقیقی و حقوقی
در حالیکه پیش از این تنها دارندگان سهمیه بهینیاب مجوز خرید شمش فولاد از رینگ بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران را داشتند، در اطلاعیه‌‌‌ای مجوز خرید شمش برای اشخاص حقیقی و حقوقی صادر شد. البته خرید شمش فولاد از این بازار به شکل دقیق در سامانه جامع تجارت رصد شده و این شمش باید به مصرف واحدهای تولیدی داخلی برسد. مجوز خرید شمش از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی و فروش اعتباری می‌‌‌تواند برای مدتی کوتاه از رکود حاکم بر بخش میانی زنجیره آهن و فولاد کشور بکاهد، اما بهبود این وضعیت به رفع رکود در بخش انتهایی زنجیره نیاز دارد.
کاهش رکود مقاطع طویل فولادی در معاملات اخیر
بررسی روند معاملات مقاطع طویل فولادی در رینگ صنعتی بازار فیزیکی طی روز چهارشنبه ۲۹دی‌ماه نیز از کاهش رکود نسبت به معاملات هفته قبل حکایت دارد. ظرف این روز حدود ۷۸هزار تن انواع میلگرد در بازار فیزیکی بورس‌کالا عرضه شد که از این میزان بالغ بر ۴۳هزار تن به فروش رفت.
ارزنده بودن قیمت عرضه مقاطع طویل فولادی از مهم‌ترین دلایل رونق نسبی معاملات در این روز بود. نرخ عرضه هر کیلوگرم میلگرد در عرضه روز چهارشنبه برابر ۱۲هزار و ۶۰۰تومان تا ۱۳هزار و ۷۸۰تومان تعیین شد که متقاضیان استقبال خوبی از میلگردهای عرضه‌شده در محدوده نزدیک به کف نرخ داشتند. میانگین قیمت معامله میلگرد در رینگ روز گذشته به ۱۳هزار و ۱۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. این در حالی بود که در این هفته میانگین نرخ فروش شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا برابر ۱۲هزار و ۳۰۰تومان بود. با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس قیمت تمام‌شده فروش این شمش در رینگ روز گذشته به ۱۳هزار و ۴۰۰تومان رسید. به این ترتیب میانگین قیمت فروش میلگرد در عرضه‌‌‌های هفته جاری از قیمت تمام‌شده شمش فولاد نیز کمتر بود. طبیعتا چنین تفاوت نرخی سیگنالی مهم برای جذب خریداران تلقی می‌شود. با وجود این، در این روز تنها ۴۳هزار تن میلگرد در بازار فیزیکی مورد معامله قرار گرفت که رقم قابل توجهی نیست.
رونق بازار تنها راه عبور از بحران
همچنان رکود بلای جان فعالیت نوردکاران است. با توجه به نزدیک‌شدن به روزهای پایانی سال، نیاز واحدهای تولیدی به نقدینگی بیشتر می‌شود. در این شرایط رونق در بازار داخلی یا صادراتی تنها راه عبور از این بحران است. نبود دورنمای روشن برای بازار مقاطع طویل فولادی باعث می‌شود تا متقاضیان مصرفی و سرمایه‌‌‌ای، خرید از این بازار را به تعویق بیندازند. از سویی سیگنال‌‌‌های مثبت احیای برجام باعث می‌شود انتظار کاهش نرخ برای متقاضیان به وجود آید و از طرف دیگر رشد هزینه تولید احتمال افزایش قیمت در هفته‌‌‌ها و ماه‌‌‌های آینده را محتمل می‌کند. به این ترتیب شک و شبهه درباره آینده بازار باعث توقف معاملات در این بخش شده است. استمرار رکود در بازار آهن و فولاد کشور به تعدیل نرخ منجر می‌شود، اما سیگنالی خطرناک از توقف یا کاهش تولید است.
احتمال کاهش جزئی بهای شمش فولاد
در حال حاضر تفاوت نرخ میان آهن اسفنجی و گندله به حدود ۵هزار و ۵۰۰تومان رسیده که رقمی قابل‌توجه و بی‌‌‌سابقه است. در این شرایط احتمال ورود وزارت صمت و تعدیل نرخ آهن اسفنجی از سوی فعالان بازار وجود دارد. تحقق این احتمال به کاهش هرچند جزئی بهای شمش فولاد نیز منجر می‌شود. همین برآورد باعث می‌شود تا فعالان بازار در انتظار کاهش قیمت، خریدهای خود را به تعویق بیندازند. در چنین شرایطی سرعت‌‌‌بخشی در تصمیم‌گیری می‌‌‌تواند در کاهش رکود حاکم بر بازار موثر باشد.
کاهش تولید فولاد چین و احتمال بهبود بازار صادرات ایران
در حالیکه بازار داخلی و صادراتی با رکود سنگین مصرفی و سرمایه‌‌‌ای روبه‌روست، افزایش صادرات می‌‌‌تواند به بهبود وضعیت نوردکاران منجر شود. در حال حاضر تمرکز چینی‌‌‌ها بر کاهش تولید فولاد زمینه بهبود بازار صادراتی محصولات فولادی ایران را فراهم کرده است. در این شرایط تسهیل سریع روند صادرات می‌‌‌تواند فرصت رشد صادرات و رفع چالش رکود نوردکاران کشور را فراهم کند؛ هر چند این فرصت صادراتی محدود است و استفاده از آن، به همکاری سیاستگذاران و سرعت‌‌‌بخشی در تصمیم‌گیری نیاز دارد.
منابع:
tasnimnews